Η περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από την οικονομική κρίση και τον αντίκτυπο που έχει αυτή στην κοινωνία. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ, έχει περάσει μια σειρά αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων, με πρόσχημα την έξοδο της Ελλάδας από την οικονομική κρίση. Πρόκειται για τις πιο ριζικές αλλαγές στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό. Για αυτό το λόγο αξίζει να κάνουμε μια αναφορά στο τι είναι οικονομική κρίση, ποιος ευθύνεται για την ύπαρξή της, πως μας επηρεάζει όλους εμάς και ποια θα πρέπει να είναι η απάντησή μας...
Τί είναι οικονομική κρίση;;
Στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής επικρατεί η γενική τάση να αυξάνεται συνεχώς η μάζα της υπεραξίας. Επίσης, παρουσιάζεται το γεγονός να αυξάνεται το ποσοστό υπεραξίας (δηλαδή το ποσοστό εκμετάλλευσης) σαν αποτέλεσμα των συνεχών τεχνολογικών μεταβολών.
Ωστόσο, η καπιταλιστική οικονομία χαρακτηρίζεται από μια εγγενή αντίφαση ανάμεσα στις συνθήκες παραγωγής και τις συνθήκες πραγματοποίησης της υπεραξίας. Η υπεραξία που παράγεται και ενσωματώνεται στα εμπορεύματα στη σφαίρα της παραγωγής δε μπορεί να πραγματοποιηθεί από τους κεφαλαιοκράτες (να ανακτηθεί δηλαδή σε χρηματική μορφή) στο σύνολό της. Με άλλα λόγια, τα εμπορεύματα που παράγουνε οι κεφαλαιοκράτες και στα οποία είναι ενσωματωμένη η υπεραξία, δε μπορούν να τα πουλήσουν στην αξία τους και να ανακτήσουν ολόκληρη την υπεραξία σε χρηματική μορφή. Αυτή η αντίφαση δεν θα υπήρχε αν η αύξηση της παραγωγής εμπορευμάτων συνοδευόταν από αντίστοιχη αύξηση της συνολικής ζήτησης σε αυτά. Τα εμπορεύματα τότε θα μπορούσανε να πουληθούν στην αξία τους και η ενσωματωμένη υπεραξία σε αυτά να να πραγματοποιηθεί στο σύνολό της.
Αυτό όμως δε συμβαίνει στις καπιταλιστικές οικονομίες. Σε αυτές υπάρχει η εγγενής τάση, η συνολική ζήτηση να αυξάνει βραδύτερα από την αύξηση παραγωγής εμπορευμάτων. Η εξήγηση είναι η εξής: τα ιδιωτικά κεφάλαια για να αποσπούν όσο το δυνατό μεγαλύτερη υπεραξία, προσπαθούν πάντα να ελαχιστοποιούν τους μισθούς με αποτέλεσμα η ζήτηση εμπορευμάτων για κατανάλωση από τη μεριά της εργατικής τάξης να αυξάνει με βραδύτερο ρυθμό από την αύξηση παραγωγής. Με άλλα λόγια, εξαιτίας των εκμεταλλευτικών σχέσεων και της συνεχούς μείωσης της δυνατότητας των εργαζομένων να μπορούν να απορροφούν τα παραγόμενα εμπορεύματα, δημιουργούνται διαταραχές στην κοινωνία. Έτσι, σιγά σιγά δημιουργείται η οικονομική κρίση.
Οπότε σαν οικονομική κρίση ορίζουμε τη βασική κατάσταση του καπιταλιστικού συστήματος, στα πλαίσια της οποίας εκδηλώνονται με τον πλέον εμφανή τρόπο οι αντιφάσεις και οι αδυναμίες του. Κύρια αιτία εμφάνισης της οικονομικής κρίσης είναι η υπερσυσσώρευση του κεφαλαίου, καθώς τα μεγέθη της παραγωγής δεν καθορίζονται από τις ανάγκες της κοινωνίας αλλά από το κέρδος.
Πώς προέκυψε η σημερινή οικονομική κρίση;;
Η εκκίνηση της σημερινής οικονομικής κρίσης σχετίζεται με τη ραγδαία αύξηση του χρέους των νοικοκυριών την τελευταία δεκαετία. Αντίστοιχη ήταν και η αύξηση της αξίας των κατοικιών, καθώς και των υπολοίπων χρεών (για παράδειγμα πιστωτικές κάρτες, φοιτητικά δάνεια). Με αυτό τον τρόπο, το χρέος των νοικοκυριών αυξανότανε αντίθετα με τη φορά του συνολικού τους πλούτου. Ταυτόχρονα, όλη αυτή την περίοδο άρχισε να εμφανίζεται μια χαλάρωση όλων των διαδικασιών ελέγχου αξιοπιστίας αυτών που δανείζονταν. Έτσι, ο αριθμός χορήγησης δανείων πολλαπλασιάστηκε τα τελευταία χρόνια. Αντίστοιχα όμως αυξήθηκε και το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων (αδυναμία δηλαδή αποπληρωμής του δανείου). Με άλλα λόγια, η οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα προέξυψε από την υπερσυσσώρευση κεφαλαίου στον κυρίαρχο σημερινό χρηματοπιστωτικό τομέα μέσα από τον υπέρμετρο δανεισμό και τη δημιουργία όλο και πιο σύνθετων τραπεζικών προϊόντων. Με αυτό τον τρόπο άρχισε να εκδηλώνεται η οικονομική κρίση στις Η.Π.Α., η οποία πέρασε αργότερα και στην Ευρώπη.
Οι επιπτώσεις τις οικονομικής κρίση
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, προκειμένω να διατηρήσει και να περισώσει το υπάρχον σύστημα, ακολουθεί τη γνωστή σε όλους μας πλέον σκληρή πολιτική της λιτότητας και του μνημονίου. Τα αποτελέσματά της είναι γνωστά σε όλους μας. Εκτιμάται ότι το 2010 η ανεργία έφτασε στο 15%. Η κατάσταση στους νέους είναι ακόμα χειρότερη καθώς εκεί τα ποσοστά ανέργων ακουμπάνε το 36% !! Επιπλέον, αναγγέλλονται καθημερινά περικοπές στους μισθούς τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, οι εργαζόμενοι καταλήγουν στην ανελαστική και ανασφάλιστη εργασία από ανάγκη για επιβίωση, γίνεται άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και έτσι καθεστώς οι στρατιές ανέργων. Τα παραπάνω μέτρα έχουν έρθει σε συνδυασμό με την απότομη αύξηση του ΦΠΑ, την ιδιωτικοποίηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, των τομέων υγείας και οργανισμών κοινής ωφέλειας (ΔΕΚΟ), η οποία θα δυσχεράνει και θα κάνει ακόμα πιο απρόσιτη την αξιοποίησή τους από εμάς. Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με δηλώσεις, το μνημόνιο και τα μέτρα λιτότητας θα ισχύουνε μέχρι το 2023. Γίνεται αντιληπτό επομένως ότι το κεφάλαιο, προκειμένω να βγει από την οικονομική κρίση που το ίδιο δημιουργείσαι, αναδιαρθρώνει τις σχέσεις καπιταλιστικής παραγωγής εις βάρος των εργαζομένων και προς το συμφέρον του
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η κυβέρνηση βρέθηκε πολλές φορές αντιμέτωπη με τη λαϊκή οργή και αγανάκτηση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούνε οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις 5 Μάη, 15 Δεκέμβρη, 23 Φλεβάρη, 15 Ιούνη, 28-29 Ιούνη. Το κράτος δε δίστασε να επιστρατεύσει άμεσα τους μηχανισμούς του με κύριο σκοπό να βάλει αναχώματα στον αγώνα των εργαζομένων. Πρώτα πρώτα τα ΜΜΕ και τα δελτία ειδήσεων, τα οποία δεν αναδεικνύουνε ποτέ τους λόγους για τους οποίους πραγματοποιούνται απεργίες. Για αυτό και στην αρχή είχαμε τους «κακούς φορτηγατζήδες» που απεργούσανε και δεν είχανε τρόφιμα τα σούπερ μάρκετ, μετά παρουσιάστηκαν οι «κακοί φαρμακοποιοί» που απεργούσανε και δεν είχαμε φάρμακα. Ύστερα οι «τεμπέληδες της ΔΕΗ» που απεργούσανε και δεν είχαμε ρεύμα. Η καταστολή συνεχίζεται και μέσω της κατάργησης των συμβάσεων εργασίας, καθώς γίνεται όλο και πιο δύσκολο να μάχεται ο εργαζόμενος συλλογικά, μιας και ο εργοδότης θα έχει απόλυτη εξουσία πάνω του. Με αυτό τον τρόπο, οι εργαζόμενοι χάνουνε κεκτημένα και δικαιώματα που τα θεωρούσανε δεδομένα μέχρι τώρα και βρίσκονται τελείως απροστάτευτοι απέναντι στην εργοδοτική τρομοκρατία.
Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ
Αναχώματα στο δίκαιο αγώνα των εργαζομένων έρχεται να βάλει και η ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία ενσαρκώνει την υλοποίηση των συμφερόντων του κεφαλαίου των χωρών της Ευρώπης, ακολουθεί την απόλυτη νομισματική πολιτική του ευρώ και επιβάλλει συνεχώς αντιλαϊκά μέτρα εις βάρος των εργαζομένων και των κεκτημένων τους. Στη λογική ότι όλες οι χώρες είναι ισάξια μέλη της ευρωζώνης και έχουνε κοινό νόμισμα το ευρώ, προωθούνται οικονομικά μέτρα χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε χώρας. Επιπλέον, είναι αναγκαίο να αναφέρουμε το γεγονός ότι ο μηχανισμός του ευρώ παρουσιάζει επιπλέον πρόβλημα καθώς φτιάχτηκε με τέτοιο τρόπο ώστε τα ελλείμματα των χωρών του Νότου να χρηματοδοτούν τα πλεονάσματα των χωρών του Βορρά. Επομένως, είναι αυταπάτη να περιμένουμε βοήθεια και στήριξη από έναν τέτοιο οργανισμό. Σε αυτό το σημείο έρχεται να παίξει καθοριστικό ρόλο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), το οποίο ήρθε στην Ελλάδα με τις ευλογίες της ΕΕ. Πρόκειται για έναν οργανισμό ο οποίος δημιουργήθηκε ως ένας οικονομικός μηχανισμός «στήριξης», με την πρωτοβουλία των πλουσιότερων χωρών, οι οποίες έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τη λειτουργία των χωρών που «ενισχύουν». Έτσι, ενώ το ΔΝΤ έχει δανείσει στην Ελλάδα ένα ποσό της τάξης των 30 δις ευρώ, καθορίζει τη λειτουργία της χώρας όπως ακριβώς εξυπηρετεί τόσο τα δικά του συμφέροντα όσο και της ΕΕ.
Ποια η απάντηση του φοιτητικού κινήματος;;
Ύστερα από όλα αυτά η απάντηση του φοιτητικού κινήματος πρέπει να είναι ξεκάθαρη.
- ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ-ΚΑΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ: Δεν είμαστε εμείς υπεύθυνοι για το χρέος αλλά το κεφάλαιο. Για αυτό απαιτούμε και παύση πληρωμών από τους εργαζόμενους και τη νεολαία.
- ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Ο.Ν.Ε. ΚΑΙ ΤΗΝ Ε.Ε.: Καμία λύση δεν πρόκειται να δοθεί υπέρ των εργαζόμενων μέσα από αυτούς τους μηχανισμούς. Διεκδικούμε επιστροφή στη δραχμή και απαξίωση του νομίσματος που, υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρουμε παρακάτω, θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε μια άλλη κατεύθυνση.
- ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Με αυτό τον τρόπο τα έσοδα και τα κέρδη θα πηγαίνανε αμέσως στο κράτος και δε θα υπήρχε ανάγκη για επέμβαση μηχανισμών τύπου ΔΝT
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, τη νεολαία την περιμένει το πιο δυσοίωνο μέλλον καθώς ο νέος εργαζόμενος θα κουβαλά στις πλάτες του ένα μνημόνιο το οποίο θα τσακίζει κάθε του κεκτημένο. Πρόκειται για τη γενιά των 592 ευρώ, τη γενιά της ελαστικής και ανασφάλιστης εργασίας, τη γενιά της μοιρολατρίας και της υποδούλωσης. Για αυτό και το φοιτητικό κίνημα πρέπει να σταθεί πλάι στους αγώνες των εργαζόμενων και να παλέψει μαζί του για την ανατροπή των μέτρων και του μνημονίου. Είναι πιο απαραίτητο από ποτέ να διεκδικήσει το μέλλον που του αξίζει!!!
ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑ
ΘΑ ΑΝΑΤΡΕΨΟΥΜΕ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥΣ!
ΜΕ ΟΠΛΟ ΤΟΥΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥΣ ΜΑΣ ΑΓΩΝΕΣ
ΘΑ NΙΚΗΣΟΥΜΕ!!!